Μεγάλη Τρίτη
Και σήμερα Μεγάλη Τρίτη, στην Ακολουθία του Ορθρου, τόσο η ψαλμωδία όσο και η περικοπή του Ευαγγελίου συνδέονται πάντοτε με το κεντρικό θέμα της Μεγάλης Εβδομάδος: το Πάθος του Κυρίου.
Συγκεκριμένα, γίνονται δύο αναφορές. Η πρώτη αναφορά στο Πάθος είναι η προδοσία του Ιούδα. Το σχετικό τροπάριο είναι πολύ εύγλωττο: «Ο Ιούδας τη γνώμῃ φιλαργυρεί, κατά του Διδασκάλου ο δυσσεβής. Κινείται, βουλεύεται, μελετά την παράδοσιν. Του φωτός εκπίπτει το σκότος δεχόμενος. Συμφωνεί την πράσιν, πωλεί τον ατίμητον… Της αυτού ημάς λύτρωσαι μερίδος, Χριστέ ο Θεός, ….τοις εορτάζουσι πόθῳ το άχραντον πάθος Σου».
Η Δευτέρα αναφορά στο Πάθος εμφανίζεται με εντονώτατο χρώμα στο σημερινό Ευαγγέλιο του Όρθρου. Πρόκειται για μια σειρά οργανωμένων προσπαθειών θρησκευτικών και πολιτικοκοινωνικών ομάδων της Ιερουσαλήμ, όπως παγιδεύσωσιν εν λόγῳ (Ματθ. 22:15), τον Ιησούν μετά την είσοδό Του στην Αγία Πόλη. Πρώτοι είναι οι Φαρισαίοι και οι Ηρωδιανοί που απευθύνουν στον Χριστό, με υποκριτικό τρόπο, ένα πονηρό ερώτημα. Γνους δε την πονηρίαν αυτών είπε• τί με πειράζετε, υποκριταί; (Ματθ. 22:18) συνεχίζοντας με μια αποστομωτική απάντηση.
Μετά την αποτυχία των Φαρισαίων και των Ηρωδιανών την επίθεση αναλαμβάνουν οι Σαδδουκαίοι, οι λέγοντες μη είναι ανάστασιν (Ματθ. 22:23) με ένα άλλο πονηρό ερώτημα. Και πάλιν ο Ιησούς τους αποστομώνει με την απάντησή Του. Στην περίπτωση αυτή «οι Φαρισαίοι, ακούσαντες ότι εφίμωσε τους Σαδδουκαίους συνήχθησαν επί το αυτό» (Ματ. 22:34) με ένα νέο παγιδευτικό ερώτημα. Και πάλι ο Χριστός δίδει μια συντριπτική απάντηση ώστε όπως παρατηρεί ο Ευαγγελιστής Ματθαίος «ουδείς εδύνατο αυτώ αποκριθήναι λόγον, ουδέ ετόλμησέ τις απ’ εκείνης της ημέρας επερωτήσαι αυτόν ουκέτι» (Ματθ. 22:46).
Το σημερινό όμως Ευαγγέλιο δεν τελειώνει εδώ. Ο Ευαγγελιστής παραθέτει εν συνεχεία ένα δριμύτατο κατηγορητήριο του Χριστού κατά των Γραμματέων και Φαρισαίων. Πρόκειται για το κατηγορητήριο με τα συγκλονιστικά ουαί Γραμματείς και Φαρισαίοι υποκριταί, τα οποία διαδέχονται αμείλικτα το ένα το άλλο σε ένα εκτενές φοβερό κείμενο 500 περίπου λέξεων (Ματθ. 23:13-36). Το περιεχόμενο των κατηγοριών σαφώς υπονοεί ότι οι κατηγορούμενοι Φαρισαίοι και Γραμματείς θα προχωρήσουν τελικά σε θανάτωση του Χριστού. Το κείμενο αυτό είναι κατ’ ουσίαν ενδεικτικό του Πάθους του Κυρίου.
Όπως όμως είδαμε στις προηγούμενες ημέρες, έτσι και στην σημερινή ακολουθία της Μεγάλης Τρίτης συναντούμε εκτός από την αναφορά στο Πάθος, και δύο ακόμη ενδιαφέρουσες πρακτικές απόψεις.
Η πρώτη είναι η αναφορά της παραβολής των Δέκα Παρθένων, την οποία εδίδαξε ο Ιησούς δύο ή τρεις ημέρες προ της Σταυρώσεώς Του. Το κύριο μήνυμα της παραβολής το διετύπωσε ο ίδιος: «Γρηγορείτε ουν, ότι ουκ οίδατε την ημέραν ουδέ την ώραν εν ή υιός του ανθρώπου έρχεται» (Ματθ. 25:13). Εδώ πρόκειται για την ανάγκη πνευματικής εγρηγόρσεως, για την ανάγκη αποβολής πάσης ψυχικής ραθυμίας και διανοητικής νωθρότητος. Όπως χαρακτηριστικά ψάλλουμε σήμερα, «Τί ραθυμείς αθλία ψυχή μου, τί φαντάζει ακαίρως μερίμνας …τί ασχολείς προς τα ρέοντα;».
Η δεύτερη πρακτική αναφορά γίνεται στην παραβολή των ταλάντων, την οποία εδίδαξε ο Ιησούς αμέσως μετά την παραβολή των Δέκα Παρθένων (Ματθ. 25:14-30). Στην σημερινή ιερά ακολουθία έχουμε πολλούς ύμνους που προβάλλουν το γεγονός ότι ως πιστοί έχουμε λάβει από τον Θεό πολλά τάλαντα, πολλά και ποικίλα χαρίσματα και δώρα τα οποία πρέπει να καλλιεργήσουμε. Γι’ αυτό και ψάλλουμε απόψε:
«Δεύτε πιστοί, επεργασώμεθα προθύμως τω Δεσπότῃ• νέμει γαρ τοις δούλοις τον πλούτον, και αναλόγως έκαστος, πολυπλασιάσωμεν, το της χάριτος τάλαντον• ο μεν σοφίαν κομιείτω, δι’ εργων αγαθών• ο δε λειτουργίαν λαμπρότητος επιτελείσθω• κοινωνείτω δε του λόγου, πιστός τω αμυήτω• και σκορπιζέτω τον πλούτον, πένησιν άλλος• ούτω γαρ το δάνειον πολυπλασιάσομεν, και ως οικονόμοι πιστοί της χάριτος, δεσποτικής χαράς αξιωθώμεν. Αυτής ημάς καταξίωσον Χριστέ ο Θεός ως φιλάνθρωπος.»
ΣΗΜΕΙΩΣΗ
Καθ’ όλη τη Μεγάλη Εβδομάδα ο «Εθνικός Κήρυκας» θα δημοσιεύει στοχαστικά κείμενα του Σεβασμιωτάτου Αρχιεπισκόπου πρώην Αμερικής κ. Δημητρίου τα οποία είχαν προδημοσιευθεί την Μεγάλη Εβδομάδα του έτους 2016.
Υπογραμμίζεται ότι η αναδημοσίευσή τους γίνεται κατόπιν συνεννοήσεως και αδείας του Αρχιεπισκόπου κ. Δημητρίου.
